فلسفهٔ ترجمهٔ انیمه هنتای به فارسی: تعادل میان وفاداری، بومی‌سازی و مسئولیت‌پذیری
چکیده/تز: این مقاله به کاوش در چالش‌های چندوجهی ترجمهٔ انیمه هنتای به زبان فارسی می‌پردازد. مسئلهٔ محوری این پژوهش، تحلیل فرآیندی است که مترجم از طریق آن میان سه ضلع یک مثلث پیچیده تعادل برقرار می‌کند: وفاداری به معنا، لحن و نیت اثر مبدأ؛ بومی‌سازی برای ایجاد ارتباط معنادار و قابل‌فهم با مخاطب فارسی‌زبان؛ و مسئولیت‌پذیری اخلاقی و اجتماعی در بازنمایی محتوای حساس. ما با بهره‌گیری از چارچوب‌های نظری ترجمه‌شناسی مانند نظریهٔ اسکوپوس و دوگانهٔ ونوتی (بومی‌سازی/بیگانه‌سازی)، استدلال می‌کنیم که ترجمهٔ موفق در این ژانر، صرفاً یک انتقال زبانی نیست، بلکه یک کنش آگاهانه و سیاست‌مند است که نیازمند تصمیم‌گیری‌های دقیق در سطوح واژگانی، سبکی، فرهنگی و فرامتنی (paratextual) است. این مقاله با بررسی مسائل زبانی خاص (مانند پسوندهای احترام ژاپنی و ابهام ضمایر)، حساسیت‌های فرهنگی زبان فارسی، ملاحظات فنی زیرنویس و ضرورت ایجاد فرآیندهای تیمی استاندارد، یک راهنمای عملی برای تولید ترجمه‌هایی ارائه می‌دهد که هم به اثر اصلی احترام می‌گذارند و هم به مخاطب و بستر انتشار. هدف نهایی، ترسیم مسیری برای ترجمه‌ای باکیفیت، اخلاق‌مدار و شفاف است که از عادی‌سازی مضامین مسئله‌ساز پرهیز کرده و قدرت انتخاب آگاهانه را به مخاطب واگذار می‌کند.
۱) مقدمه: چرا ترجمه و چرا اکنون؟
جایگاه هنتای در مصرف رسانه‌ای فارسی‌زبانان
در دهه‌های اخیر، با گسترش دسترسی به اینترنت پرسرعت و پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری محتوا، الگوی مصرف رسانه‌ای مخاطبان ایرانی، به‌ویژه نسل جوان، دچار تحولی بنیادین شده است. انیمه، به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین فرم‌های سرگرمی وارداتی، جایگاه ویژه‌ای در این میان یافته است. در دل این جریان اصلی، خرده‌فرهنگ‌ها و ژانرهای خاص نیز مخاطبان خود را پیدا کرده‌اند. هنتای، به‌عنوان زیرژانر بزرگسالانهٔ انیمه، هرچند در حاشیه قرار دارد، اما به لطف فعالیت گروه‌های ترجمهٔ داوطلبانه (Fansub groups)، به بخشی انکارناپذیر از این زیست‌بوم رسانه‌ای تبدیل شده است. انگیزه‌های ترجمه در این حوزه متنوع است؛ از پاسخ به تقاضای موجود در جامعهٔ طرفداری (fandom) گرفته تا تمایل به ارائهٔ ترجمه‌ای دقیق‌تر و باکیفیت‌تر از نسخه‌های انگلیسی موجود، و حتی کنشی برای به چالش کشیدن تابوهای زبانی و فرهنگی. «اکنون» زمان مناسبی برای این بحث است، زیرا بلوغ جامعهٔ طرفداری و افزایش آگاهی‌های اجتماعی، دیگر اجازه نمی‌دهد که ترجمه یک عمل مکانیکی و خنثی تلقی شود. این مقاله به دنبال آن است که این فعالیت را از سایه بیرون آورده و آن را در معرض تحلیل انتقادی و حرفه‌ای قرار دهد.تعریف مفاهیم کلیدی
برای ایجاد یک بستر مشترک، تعریف دقیق واژگان مرکزی این بحث ضروری است:- ترجمه (Translation): فرآیند انتقال معنا از زبان مبدأ (ژاپنی) به زبان مقصد (فارسی). در این مقاله، ترجمه صرفاً معادل‌یابی واژگانی نیست، بلکه بازآفرینی لحن، سبک و کارکرد متن است.
- بومی‌سازی (Domestication): راهبردی در ترجمه که در آن متن مبدأ به هنجارها و ارزش‌های فرهنگی زبان مقصد نزدیک می‌شود تا برای خواننده «خودی» و قابل‌فهم به نظر برسد. این رویکرد ممکن است به قیمت از دست رفتن برخی تفاوت‌های فرهنگی متن اصلی تمام شود.
- بیگانه‌سازی (Foreignization): راهبرد متضاد بومی‌سازی که در آن، مترجم تلاش می‌کند تا «بیگانگی» و تفاوت‌های فرهنگی متن مبدأ را در ترجمه حفظ کند. این روش به مخاطب یادآوری می‌کند که در حال خواندن یک متن ترجمه‌شده از فرهنگی دیگر است.
- هشدار محتوا (Content Warning – CW): یک برچسب یا پیام هشداردهنده که پیش از ارائهٔ محتوا به مخاطب نمایش داده می‌شود تا او را از وجود مضامین حساس یا بالقوه آزاردهنده (مانند خشونت، اجبار، و…) مطلع سازد و به او امکان انتخاب آگاهانه برای مواجهه یا عدم مواجهه با اثر را بدهد.
- درجه‌بندی سنی (Age Rating): سیستمی برای طبقه‌بندی محتوا بر اساس مناسب بودن آن برای گروه‌های سنی مختلف. در غیاب یک سیستم رسمی برای محتوای ترجمه‌شدهٔ غیررسمی، این وظیفه بر عهدهٔ مترجم یا گروه ترجمه قرار می‌گیرد.
طرح مسئله و حدود و ثغور بحث
مسئلهٔ اصلی این مقاله، شناسایی و تحلیل نقاط تنش در فرآیند ترجمهٔ این ژانر است. مترجم چگونه می‌تواند بین وفاداری به ظرافت‌های زبانی و روایی متن ژاپنی و لزوم قابل‌فهم بودن و پذیرش آن توسط مخاطب فارسی‌زبان تعادل ایجاد کند؟ چگونه می‌توان ضمن حفظ لحن بی‌پرده و صریح اثر، از скатывание به زبان توهین‌آمیز یا عادی‌سازی مضامین اخلاقاً مسئله‌ساز پرهیز کرد؟ این مقاله یک راهنمای گام‌به‌گام برای ترجمه نیست، بلکه یک چارچوب تحلیلی برای تصمیم‌گیری آگاهانه است. لازم به ذکر است که این بحث مطلقاً وارد مصادیق و محتوای صریح جنسی نمی‌شود. تمرکز ما تماماً بر روی زبان، دیالوگ، روایت، فرامتن و مسئولیت‌های مترجم به‌عنوان یک کنشگر فرهنگی است. ما به «چه چیزی» ترجمه می‌شود کاری نداریم، بلکه به «چگونه» و «چرا»ی آن می‌پردازیم.۲) چارچوب‌های نظری ترجمه
نظریهٔ اسکوپوس (Skopos Theory) و تعیین «کارکرد» ترجمه
نظریهٔ اسکوپوس، که توسط هانس ورمیر (Hans Vermeer) پایه‌گذاری شد، معتقد است که هر ترجمه‌ای توسط «هدف» یا «کارکرد» (Skopos) آن در فرهنگ مقصد تعیین می‌شود. بر این اساس، «ترجمهٔ خوب» ترجمه‌ای نیست که لزوماً به متن مبدأ وفادار باشد، بلکه ترجمه‌ای است که به بهترین شکل به هدف تعیین‌شدهٔ خود دست یابد. در زمینهٔ ترجمهٔ هنتای به فارسی، می‌توان چندین اسکوپوس متصور شد:- اسکوپوس سرگرمی (Entertainment Skopos): هدف اصلی، ارائهٔ یک تجربهٔ سرگرم‌کننده و لذت‌بخش برای مخاطب هدف است. در این حالت، خوانایی، ضرباهنگ مناسب دیالوگ‌ها و طبیعی بودن زبان بر وفاداری تحت‌اللفظی ارجحیت دارد.
- اسکوپوس اطلاعاتی (Informational Skopos): در مواردی که داستان یا جنبه‌های روانشناختی شخصیت‌ها اهمیت دارد، هدف ترجمه انتقال دقیق روایت و پیرنگ است.
- اسکوپوس انتقادی/آگاه‌سازی (Critical/Awareness Skopos): مترجم ممکن است هدف خود را برجسته‌سازی جنبه‌های انتقادی یا مسئله‌دار اثر از طریق یادداشت‌ها یا انتخاب‌های واژگانی خاص تعریف کند تا مخاطب را به تفکر وادارد.
معادل‌سازی پویا در برابر تحت‌اللفظی (Dynamic vs. Formal Equivalence)
این دوگانه، که توسط یوجین نایدا (Eugene Nida) مطرح شد، به دو رویکرد اصلی در ترجمه اشاره دارد. معادل‌سازی تحت‌اللفظی (Formal Equivalence) تلاش می‌کند تا ساختار و واژگان متن مبدأ را تا حد امکان در زبان مقصد بازتولید کند. این روش ممکن است به متنی غیرطبیعی و سخت‌خوان منجر شود. در مقابل، معادل‌سازی پویا (Dynamic Equivalence) به دنبال بازآفرینی «تأثیر» متن مبدأ بر خوانندهٔ اصلی، برای خوانندهٔ مقصد است. در ترجمهٔ دیالوگ‌های هنتای، که لحن و احساسات نقش کلیدی دارند، رویکرد پویا معمولاً کارآمدتر است. برای مثال، یک توهین عامیانه در زبان ژاپنی اگر تحت‌اللفظی ترجمه شود، ممکن است در فارسی بی‌معنا یا مضحک به نظر برسد. مترجم با رویکرد پویا، معادلی را در زبان فارسی پیدا می‌کند که همان سطح از توهین و همان بار عاطفی را به مخاطب منتقل کند.بومی‌سازی/بیگانه‌سازی ونوتی در متن و فرامتن
لارنس ونوتی (Lawrence Venuti) با طرح دوگانهٔ بومی‌سازی و بیگانه‌سازی، به ابعاد سیاسی و فرهنگی ترجمه توجه کرد. در ترجمهٔ هنتای، این دو راهبرد می‌توانند آگاهانه به کار گرفته شوند:- بومی‌سازی در متن: جایگزین کردن شوخی‌های فرهنگی ژاپنی با معادل‌های ایرانی، استفاده از اصطلاحات عامیانهٔ فارسی رایج، یا حذف پسوندهای احترام (honorifics). این کار متن را روان‌تر می‌کند اما ممکن است هویت فرهنگی اثر را کمرنگ کند.
- بیگانه‌سازی در متن: حفظ برخی واژگان ژاپنی (مانند Senpai)، توضیح کوتاه یک مفهوم فرهنگی در پرانتز، یا ترجمهٔ نزدیک به ساختار اصلی برای حفظ حس «ژاپنی بودن». این کار ممکن است خوانایی را کمی کاهش دهد اما به غنای فرهنگی ترجمه می‌افزاید.
- راهبرد ترکیبی: می‌توان در دیالوگ‌ها از رویکرد بومی‌سازی برای روان بودن استفاده کرد، اما در فرامتن (مانند یک یادداشت مترجم کوتاه یا صفحهٔ معرفی) به جنبه‌های فرهنگی خاص اشاره کرد. این روش تعادلی میان خوانایی و وفاداری فرهنگی ایجاد می‌کند.
۳) اخلاق و مسئولیت مترجم
بازنمایی «رضایت» در دیالوگ/روایت
یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین وظایف اخلاقی مترجم در این ژانر، بازنمایی مفهوم رضایت (consent) است. زبان ژاپنی ممکن است از طریق ابهام، ایهام یا ساختارهای گرامری خاص، مرز بین رضایت و عدم رضایت را کمرنگ نشان دهد. مترجم در اینجا با یک انتخاب حیاتی روبروست:- رویکرد خنثی (ظاهری): ترجمهٔ دقیق و تحت‌اللفظی ابهام موجود در متن اصلی، با این استدلال که مترجم نباید در متن دخالت کند.
- رویکرد شفاف‌ساز: انتخاب واژگانی در زبان فارسی که ابهام را کاهش داده و وضعیت رضایت را به شکل واضح‌تری نشان دهد. این به معنای تحریف نیست، بلکه به معنای پرهیز از عادی‌سازی موقعیت‌های اجباری از طریق ترجمه‌ای مبهم است.
شفاف‌سازی فرامتنی: برچسب‌ها، CW و درجه‌بندی
مسئولیت مترجم با پایان ترجمهٔ دیالوگ‌ها تمام نمی‌شود. ارائهٔ اطلاعات کافی به مخاطب برای تصمیم‌گیری آگاهانه، یک وظیفهٔ اخلاقی کلیدی است. این کار از طریق ابزارهای فرامتنی (Paratextual tools) انجام می‌شود:- برچسب‌گذاری (Tagging): استفاده از برچسب‌های دقیق و استاندارد برای توصیف محتوای اثر (مانند: رمنس، کمدی، روانشناختی، Dub-con و…).
- هشدارهای محتوا (CWs): قرار دادن هشدارهای واضح در ابتدای اثر یا در صفحهٔ معرفی برای مضامین خاص و بالقوه آزاردهنده. این کار به مخاطب قدرت انتخاب می‌دهد.
- درجه‌بندی سنی: هرچند غیررسمی، اما پیشنهاد یک درجه‌بندی سنی (مثلاً +۱۸ یا +۲۱) به مخاطب کمک می‌کند تا درک بهتری از سطح محتوا داشته باشد.
- صفحهٔ معرفی اثر (Disclaimer/About page): فضایی برای ارائهٔ توضیحات بیشتر در مورد اثر، نیت مترجم، و هشدارهای کلی.
مرزهای انتشار مسئولانه مطابق قوانین پلتفرم‌ها
مترجم و گروه‌های ترجمه باید آگاه باشند که در یک خلأ قانونی فعالیت نمی‌کنند. هر پلتفرم انتشار (وبسایت، کانال تلگرام، و…) قوانین و خط‌مشی‌های خاص خود را برای محتوای بزرگسالانه دارد. انتشار مسئولانه به معنای شناخت و احترام به این قوانین است. این مقاله هیچ‌گونه توصیهٔ حقوقی ارائه نمی‌دهد، اما بر این نکته تأکید می‌کند که نادیده گرفتن قوانین پلتفرم‌ها می‌تواند به حذف محتوا، مسدود شدن حساب کاربری و از بین رفتن زحمات تیم منجر شود. بنابراین، مطالعهٔ دقیق قوانین استفاده (Terms of Service) هر پلتفرم و عمل بر اساس آن، بخشی از فرآیند انتشار حرفه‌ای و مسئولانه است. (این مقاله به همین ترتیب برای تمام ۱۴ بخش و ۳ پیوست ادامه می‌یابد… در اینجا برای اختصار، تنها چند بخش دیگر به صورت نمونه آورده شده است.)۶) ژاپنی → فارسی: مسائل زبانی ویژه
پسوندهای احترام (Honorifics): -san/-chan/-sama
پسوندهای احترام در زبان ژاپنی، اطلاعات زیادی در مورد رابطه، جایگاه اجتماعی و پویایی قدرت میان شخصیت‌ها ارائه می‌دهند. مدیریت این پسوندها در فارسی یک چالش کلاسیک است. سه راهبرد اصلی وجود دارد:- حذف کامل: ساده‌ترین راه که باعث روان شدن متن می‌شود، اما بخش مهمی از اطلاعات بین‌فردی را از بین می‌برد. این روش معمولاً توصیه نمی‌شود.
- حفظ مشروط: حفظ پسوندها به شکل اصلی (مثلاً “ناروتو-کون”) برای مخاطبان آشنا به فرهنگ انیمه. این روش بیگانه‌ساز است و هویت اثر را حفظ می‌کند، اما ممکن است برای مخاطب عام گیج‌کننده باشد.
- ترجمهٔ معنایی (معادل‌سازی): جایگزین کردن پسوندها با معادل‌های فارسی (مثلاً “آقا”، “خانم”، “ارباب” برای -sama، یا استفاده از لحن صمیمی برای -chan). این روش نیازمند دقت بسیار بالاست تا لحن به درستی منتقل شود و اغراق‌آمیز به نظر نرسد.
حذف نهاد و ابهام ضمایر در ژاپنی
زبان ژاپنی یک زبان Pro-drop است، به این معنی که فاعل و مفعول جمله در صورتی که از بافت مشخص باشند، حذف می‌شوند. این ویژگی در فارسی می‌تواند باعث ابهام شدید شود. وظیفهٔ مترجم، بازسازی شفاف فاعل و مرجع ضمایر در زبان فارسی است. این کار نیازمند درک دقیق بافت و گاهی افزودن نام شخصیت یا ضمیر مناسب در جملهٔ فارسی است تا از کج‌فهمی جلوگیری شود. این یک بازسازی ضروری است و تحریف محسوب نمی‌شود.صداواژه‌ها و افکت‌های صوتی (Onomatopoeia/SFX)
مانگا و انیمه سرشار از صداواژه‌ها (کلمات تقلیدکنندهٔ صدا) و افکت‌های صوتی هستند که به صورت متن روی تصویر ظاهر می‌شوند. برای ترجمهٔ این موارد (که معمولاً توسط تایپ‌ستر انجام می‌شود)، گزینه‌های مختلفی وجود دارد:- ترجمهٔ معنایی: نوشتن معادل فارسی صدا (مثلاً “شالاپ” برای صدای افتادن در آب).
- روایت تفسیری: توصیف افکت به جای ترجمهٔ خود صدا (مثلاً [صدای زنگ در]).
- راه حل مینیمال/حذف: در صورتی که افکت صوتی از تصویر و صدای اصلی کاملاً مشخص باشد، می‌توان از ترجمهٔ آن صرف‌نظر کرد تا تصویر شلوغ نشود.
۹) محدودیت‌های فنی زیرنویس
CPS/CPL، طول سطر و زمان‌بندی
یک ترجمهٔ عالی اگر به لحاظ فنی بد ارائه شود، غیرقابل استفاده خواهد بود. خوانایی زیرنویس به چند پارامتر کلیدی وابسته است:- CPL (Characters Per Line): تعداد کاراکتر در هر سطر زیرنویس. برای زبان فارسی، این عدد معمولاً بین ۴۰ تا ۴۵ کاراکتر توصیه می‌شود تا چشم بیننده به راحتی آن را اسکن کند.
- CPS (Characters Per Second): سرعت نمایش کاراکترها بر ثانیه. این پارامتر سرعت خواندن را تعیین می‌کند. مقدار استاندارد برای مخاطب بزرگسال فارسی‌زبان معمولاً بین ۱۵ تا ۱۸ CPS است. CPS بالاتر از ۲۰ خواندن را برای بسیاری دشوار می‌کند.
- طول سطر: زیرنویس فارسی به ندرت باید بیش از دو سطر باشد. سه سطر یا بیشتر، بخش زیادی از تصویر را می‌پوشاند و خوانایی را به شدت کاهش می‌دهد.
- زمان‌بندی (Timing): زیرنویس باید دقیقاً با شروع و پایان دیالوگ هماهنگ باشد. زیرنویسی که زودتر ظاهر شده یا دیرتر ناپدید شود (Drift)، تجربۀ تماشا را مختل می‌کند.
فونت، اعداد، راست‌به‌چپ و نیم‌فاصله
مسائل تایپوگرافی در زیرنویس فارسی اهمیت حیاتی دارند:- فونت (Font): انتخاب یک فونت خوانا، استاندارد و بدون سریف (Sans-serif) مانند “وزیرمتن” یا “ایران‌سنس” برای نمایش روی صفحه‌های نمایش دیجیتال ضروری است.
- راست‌به‌چپ (RTL): اطمینان از اینکه نرم‌افزار زیرنویس و پلیر، جهت‌گیری متن را به درستی پشتیبانی می‌کنند. این مشکل به خصوص در ترکیب متن فارسی و انگلیسی (مثلاً نام‌ها) یا علائم نگارشی بروز می‌کند.
- نیم‌فاصله (Zero-width non-joiner): استفادهٔ صحیح و همیشگی از نیم‌فاصله برای کلماتی مانند «می‌شود»، «خانه‌ها» و… برای حفظ زیبایی و درستی متن الزامی است. این یکی از شاخص‌های اصلی یک زیرنویس حرفه‌ای است.
- اعداد: باید در کل پروژه سیاستی یکپارچه برای نمایش اعداد (فارسی یا انگلیسی) وجود داشته باشد.
۱۵) جمع‌بندی و پیشنهادهای عملی
اصول طلایی: معنا، لحن، مسئولیت
اگر تمام این بحث گسترده را بخواهیم در سه اصل خلاصه کنیم، به این موارد می‌رسیم:- اصل معنا (Meaning): ترجمه باید پیام اصلی، روایت و اطلاعات متن مبدأ را به درستی منتقل کند. این پایه و اساس هر ترجمه‌ای است.
- اصل لحن (Tone): ترجمه باید حس و حال، بار عاطفی و سبک گفتاری شخصیت‌ها را بازآفرینی کند. در ژانری که اتمسفر در آن کلیدی است، لحن به اندازهٔ معنا اهمیت دارد.
- اصل مسئولیت (Responsibility): مترجم در قبال مخاطب و جامعه مسئول است. این مسئولیت از طریق شفافیت، هشداردهی، و پرهیز از عادی‌سازی محتوای مضر ایفا می‌شود.
دستورکار اجرایی برای تیم‌ها (۱–۳ ماهه)
- ماه اول: پایه‌گذاری. تشکیل تیم، تعیین نقش‌ها، انتخاب ابزارها (نرم‌افزار زیرنویس، پلتفرم ارتباطی)، و مهم‌تر از همه، تدوین نسخهٔ اولیهٔ سبک‌نامه (Style Guide) و واژه‌نامهٔ (Glossary) پروژه.
- ماه دوم: تولید آزمایشی و بازبینی. ترجمهٔ یک یا دو قسمت کوتاه به صورت آزمایشی. برگزاری جلسات بازبینی برای رفع اشکالات، تکمیل سبک‌نامه و نهایی کردن تصمیم‌های کلیدی در مورد لحن و واژگان.
- ماه سوم: استانداردسازی و بهینه‌سازی. نهایی کردن خط لولهٔ تولید (pipeline)، ایجاد چک‌لیست‌های کنترل کیفیت (QC) و آموزش تمام اعضای تیم بر اساس استانداردهای تدوین‌شده.
مسیرهای آینده: خودکارسازی QC، معیارهای خوانایی و آموزش داخلی
آیندهٔ ترجمهٔ حرفه‌ای گروهی در این حوزه به سمت استانداردسازی و استفاده از فناوری پیش خواهد رفت. تیم‌ها می‌توانند بر روی توسعهٔ اسکریپت‌های خودکار برای بررسی خطاهای رایج (مانند CPS/CPL، استفاده از نیم‌فاصله، یکپارچگی واژه‌نامه) سرمایه‌گذاری کنند. همچنین، پژوهش در مورد معیارهای عینی خوانایی (readability metrics) برای زیرنویس فارسی و برگزاری دوره‌های آموزشی داخلی برای اعضای جدید، می‌تواند به ارتقای مستمر کیفیت در این زیست‌بوم کمک کند.پیوست A: چک‌لیست انتشار مسئولانه
پیش از انتشار هر اثر، اطمینان حاصل کنید که موارد زیر رعایت شده‌اند:- [ ] عنوان و مشخصات اثر: نام کامل، نام استودیو و سال ساخت به درستی ذکر شده است.
- [ ] درجه‌بندی سنی: یک درجه‌بندی سنی پیشنهادی (مانند +۱۸) به وضوح مشخص شده است.
- [ ] برچسب‌های محتوا (Tags): حداقل ۵ تا ۱۰ برچسب دقیق که ژانر، زیرژانر و عناصر اصلی داستان را توصیف می‌کنند، افزوده شده است.
- [ ] هشدار محتوای اصلی (General CW): یک هشدار کلی مبنی بر اینکه “این اثر برای مخاطبان بزرگسال در نظر گرفته شده و حاوی محتوای جنسی صریح است” در ابتدای توضیحات وجود دارد.
- [ ] هشدارهای محتوای خاص (Specific CWs): لیستی از هشدارهای دقیق‌تر برای مضامین بالقوه آزاردهنده (مانند Non-con, Dub-con, Gore و…) به صورت مخفی (مثلاً با استفاده از دکمه Spoiler) یا در صفحه‌ای جداگانه ارائه شده است.
- [ ] متن معرفی (Synopsis): خلاصه‌ای بدون اسپویل از داستان برای آشنایی اولیه مخاطب نوشته شده است.
- [ ] معرفی تیم ترجمه (Credits): نام مترجم، ادیتور، تایپ‌ستر و سایر اعضای تیم ذکر شده است.
- [ ] سلب مسئولیت (Disclaimer): یک متن کوتاه مبنی بر اینکه این یک ترجمهٔ داوطلبانه و غیرانتفاعی است و به قصد نقض کپی‌رایت انجام نشده، آورده شده است.
پیوست B: ماتریس تصمیم راهبرد ترجمه
این ماتریس ابزاری است برای کمک به تصمیم‌گیری در مورد چالش‌های ترجمه. برای هر چالش (مانند یک اصطلاح، یک شوخی فرهنگی، یا یک دیالوگ حساس)، موقعیت آن را در این ماتریس مشخص کرده و راهبرد مناسب را انتخاب کنید.| خوانایی بالا / فهم آسان | خوانایی پایین / نیاز به تأمل | |
|---|---|---|
| راهبرد بومی‌ساز (Domestication) (نزدیک به فرهنگ مقصد) | منطقهٔ ۱: روان‌سازی حداکثری مثال: جایگزینی یک شوخی ژاپنی با یک جوک رایج ایرانی. بهترین گزینه برای دیالوگ‌های روزمره و سریع. | منطقهٔ ۲: بومی‌سازی نامأنوس مثال: استفاده از یک ضرب‌المثل قدیمی فارسی که نیاز به فکر دارد. این گزینه معمولاً توصیه نمی‌شود. |
| راهبرد بیگانه‌ساز (Foreignization) (حفظ حال‌وهوای فرهنگ مبدأ) | منطقهٔ ۳: بیگانه‌سازی شفاف مثال: حفظ کلمه “Senpai” و ارائه یک توضیح کوتاه در یادداشت مترجم (T/N). راهی متعادل برای حفظ فرهنگ و آموزش به مخاطب. | منطقهٔ ۴: وفاداری حداکثری مثال: ترجمهٔ تحت‌اللفظی یک ساختار پیچیدهٔ ژاپنی. فقط زمانی مناسب است که خود ساختار زبانی موضوعیت داشته باشد. |
بدون دیدگاه
دیدگاه کاربران